วิธีป้องกันดูแลรักษาโรคริดสีดวงได้ง่ายๆ ด้วยตัวเอง

จะหาหมอก็อาย แต่ปวดติ่งเสียเหลือเกิน แม้จะอยู่นิ่งๆ ก็ยังเจ็บ หากกำลังมีอาการแบบนี้อยู่แสดงว่า “โรคริดสีดวง” กำลังแวะเข้ามาทักทายคุณให้เข้าแล้ว แต่จะเป็นมากหรือเป็นน้อยขนาดไหน ต้องขึ้นอยู่กับระดับและอาการของโรค สิ่งสำคัญที่ต้องรู้ก่อนเลยก็คือ การดูแลตัวเองระหว่างที่กำลังเป็นโรคริดสีดวง เพราะหากรักษาและดูแลตัวดีๆ แต่เนิ่นๆ ก็มีแนวโน้มที่จะเจ็บปวดน้อยลง แถมยังหายเร็วยิ่งขึ้นอีกด้วย ดังนั้นให้รีบสังเกตตัวเองก่อนเลยว่า กำลังเจอกับปัญหาโรคริดสีดวงรุมเร้าอยู่บ้างหรือไม่

โรคริดสีดวงภายในหรือภายนอก ทั้งสองแบบจะมีความแตกต่างกันดังนี้คือ

โรคริดสีดวงภายนอก

จะมีอาการปวดปะทุอยู่บริเวณใต้ผิวหนังรอบทวารหนัก ซึ่งจะส่งผลให้เกิดอาการคันหรือระคายเคืองบริเวณทวารหนัก อาจจะมีอาการปวดบวมร่วมด้วย จะมากจะน้อยขึ้นอยู่กับระดับที่เป็น นอกจากนี้ในคนไข้บางรายอาจจะมีเลือดออกร่วมด้วย

โรคริดสีดวงทวารภายใน

โรคริดสีดวงชนิดนี้จะเกิดขึ้นอยู่ภายในทวารหนักตามชื่อเลย ซึ่งโดยปกติเราจะมองไม่เห็น แต่การเกิดริดสีดวงแบบภายในนั้น จะทำให้บริเวณที่เป็นเกิดการรัดหรือระคายเคือง โดยเฉพาะเมื่อเบ่งอุจจาระ ซึ่งจะส่งผลให้เกิดอาการเลือดออกระหว่างที่ลำไส้ทำงาน บางคนจะมีเลือดออกสีแดงสดในระหว่างถ่ายท้อง นอกจากนี้ในบางกรณีอาจจะเกิดติ่งริดสีดวงทวารโผล่ยื่นออกมาด้วย หากใครเป็นแบบนี้อาจจะรู้สึกปวดและระคายเคืองมากยิ่งขึ้น

สาเหตุและตัวการที่ทำให้เกิดโรคริดสีดวง

หลักๆ แล้วการเป็นริดสีดวงเกิดจากอาการบวมของเส้นเลือดบริเวณทวารหนัก ซึ่งเป็นผลกระทบมาจากความดันในหลอดเลือดเล็กที่เพิ่มขึ้น พอสะสมไปเรื่อยๆ ก็จะทำให้เส้นเลือดเหล่านี้บวมและอักเสบ ซึ่งถือเป็นต้นเหตุตัวการที่ก่อให้เกิดเส้นเลือดขอด บริเวณทวารหนัก โดยมักจะมีสาเหตุดังนี้คือ

ทานอาหารที่มีกากใยน้อย หลายคนท้องผูกเป็นเวลานานทำให้อุจจาระลำบาก เวลาถ่ายจึงเกิดการเคลื่อนไหวของลำไส้และความดันภายในหลอดเลือดเพิ่มขึ้น ส่งผลให้กลายเป็นโรคริดสีดวงในท้ายที่สุด

การนั่งบนโถส้วมเป็นเวลานาน การนั่งนานจะไปเพิ่มความดันภายในหลอดเลือด ซึ่งทำให้เป็นโรคริดสีดวงทวารได้เช่นกัน

การตั้งครรภ์ เวลาตั้งครรภ์มดลูกจะมีการขยายใหญ่ขึ้น ซึ่งจะเพิ่มความดันที่เส้นเลือดบริเวณทวารหนัก นอกจากนี้การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนกับการตั้งครรภ์อาจทำให้กล้ามเนื้อบริเวณทวารหนักอ่อนแอลงด้วยเช่นกัน

อายุที่มากขึ้น เมื่อคนเราแก่ตัวลงอาจจะมีความเสี่ยงของโรคริดสีดวงได้มากขึ้นเช่นเดียวกัน เนื่องจากเนื้อเยื่อที่รองรับหลอดเลือดดำในทวารหนักมักจะเกิดการอ่อนหรือยืดตัวได้มากกว่าปกติ

วิธีการดูแลตัวเองจากโรคริดสีดวง

จากข้อมูลของมหาวิทยาลัยอันดับท็อประดับโลกอย่าง Harvard ได้แนะนำเคล็ดลับในการรักษาและดูแลตนเองอย่างเบื้องต้นเพื่อบรรเทาอาการปวดได้ง่ายๆ จากที่บ้านดังนี้

ทานไฟเบอร์เพิ่มขึ้น การที่อุจจาระลำบากหรือติดขัด คือ ตัวการสำคัญของการเกิดโรคริดสีดวง ดังนั้นแนะนำให้เพิ่มไฟเบอร์ในอาหาร เช่น จากผักผลไม้หรืออาหารที่มีกากใยสูง โดยเฉลี่ยแล้วพยายามทานให้ได้ 20 ถึง 30 กรัมต่อวัน หากใครไม่ชอบทานผัก อาจจะลองทานอาหารเสริมที่มีข้าวสาลีเด็กซ์ตรินหรือเมธิลเซลลูโลสดูก็ได้

หาตัวช่วยการขับถ่ายและระบายท้อง ลองทานโยเกิร์ต แอปเปิ้ลไซเดอร์ น้ำมะนาว หรือมะขาม ก็อาจจะช่วยให้อุจจาระได้ดีขึ้นเช่นเดียวกัน

อย่าอั้นอุจจาระ หากรู้สึกอยากขับถ่าย แนะนำให้รีบไปเข้าห้องน้ำทันที อย่ารอหรืออย่าอั้นไว้นาน เพราะจะส่งผลต่อการเคลื่อนไหวของลำไส้ ซึ่งสุดท้ายอาจจะทำให้เกิดอาการท้องผูก และทำให้โรคริดสีดวงแย่ลงกว่าเดิมได้อีกด้วย